BOEKBESPREKING

Rik Min, Enschede, 14 september 2016

Het nieuwe boek van Cees Wiebes 'Samen met de CIA; operaties achter het ijzeren gordijn', uitgave Boom, 2016, is een schokkende opsomming van dingen die vlak na de oorlog door Nederlandse agenten samen met de CIA zijn ondernomen; en tot de dag van vandaag nog steeds gebeuren. Wiebes is een ex-BVDer en noemt zich tegenwoordig wetenschapper. Hij beschrijft voornamelijk de periode 1946 tot 1954 toen Stalin aan de macht was en door het westen meedogenloos werd bestreden. En met name de Nederlandse inbreng, vooral in Roemenie, maar ook overal elders in oost Europa. Naar het schijnt - en dat onthult Wiebes wel - "mislukte bijna elke infiltratie of sabotage-aktie". Zeker in die periode. Uiteraard hebben deze akties van Nederlandse agenten en andere agenten enorme impact gehad op de Sovjet Unie en vooral op de publieke opinie in het westen, want de communisten in de Sovjet Unie hadden hier heel wat mee te stellen en hebben heel wat buitenlandse inmengers moeten terechtstellen. Vooral omdat het door de bevolking van het westen niet werd geloofd. Die hoorde alleen maar van terechtstellingen. Alleen de Waarheid schreef erover. Het was dank zij Kim Philby in Groot Britannie dat veel geheim agenten in de Sovjet Unie konden worden gepakt. Wiebes beschrijft een geval met naam en toenaam van vijf door Nederland aangestuurde mannen die uiteindelijk alle vijf werden geëxecuteerd. Toch gingen alle campagnes met grote verbetenheid en met duizenden agenten, ingehuurde burgers en miljarden aan budget door.

De CIA had allelei oud-fascisten en Hitler-klanten in dienst. Die opereerde vanaf net na de oorlog in 1945, tot ver na het val van het socialisme in oost Europa, in heel west en oost Europa. Het bekendste is de groep van generaal majoor Gehlen. De belangrijkste man van Hitlers inlichtingendienst in oost Europa. Deze man heeft het hele inlichtingen-archief van Hitler in oost Europa aan de Amerikanen verkocht. En nam honderden van zijn mensen mee de CIA in. Hij had op het einde van de oorlog vijftig stalen kisten met microfilm begraven in Beieren en groef ze in 1945 in het bijzijn van de Amerikanen op. Ze bestrijden ook - samen met Nederlanders - het communisme in west Europese landen. Hij beschrijft campagnes in Italie in 1948 waar de communisten een grote kans hadden om te winnen waarna ze door media-manipulatie en leugenachtige voorstellingen uiteindelijk kansloos waren om een groot succes te boeken. Juist deze methodes van desinformatie en medialeugens waren de recepten die uiteindelijk de bevolking van het communisme af bleken te houden. Ook in oost Europa - met name in 1954 Berlijn, 1956 Boedapest en 1968 Praag, hadden communistische partijen de grootste moeite om op leugens en dit soort geraffineerde ondermijnings-methodes een antwoord op te vinden.

Voor mij is het duidelijk dat het socialisme op een massale, niets-ontziende, ondergrondse manier werd bestreden. Dat toont dit boek toch wel aan. Waarom Wiebes nu met dit boek komt, is mij een raadsel. Want het gaat maar door. Nu met hele andere actoren en op hele andere plaatsen. Bijvoorbeeld Brazilie. Het meeste wisten we al. De CIA kon laten zien aan de bevolking in west Europa hoe achterlijk de Sovjet Unie was en kon hiermee - sluipenderwijs - het aanzien van de communisten haast onafwendbaar onvoorstelbaar schaden.

Ondanks alles is het boek een aanrader. Zeker voor kaderleden.